کلید مینیاتوری چیست ؟

کلید مینیاتوری چیست؟

امروزه به جای فیوز، برای محافظت بهتر و قابلیت اطمینان بالاتر، از کلید مینیاتوری یا Miniature Circuit Breaker (MCB)، استفاده می­کنند. کلیدهای مینیاتوری از آسیب به مدار، در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه که ناشی از اضافه جریان است، محافظت کرده و به طور گسترده در مصارف خانگی، تجاری و صنعتی برای حفاظت به کار می روند. مینیاتوری ها از رنج A 0.5 تا A 125 و با توجه به کاربرد و رنج قطع آن­ها، در ۵ تیپB ،C ،D  که پرکاربردترین ها و K و Z که کم کاربردترین ها هستند، در دسترس می باشند.

ساختمان کلید های مینیاتوری

۱- ترمینال ورودی

۲- حفاظت حرارتی یا T Part (Thermal)

۳- جرقه گیر

۴- حفاظت الکترومغناطیسی یا C Part (Coil)

۵- مکانیزم اهرم

۶- اهرم قطع و وصل

۷- ترمینال خروجی

۸- ریل DIN (نگهدارنده)

۹- پیچ کالیبره

حفاظت های کلید مینیاتوری

به طور کلی مینیاتوری ها دو نوع حفاظت انجام می دهند:

حفاظت در برابر اتصال کوتاه

 حفاظت در برابر اضافه جریان

حال سوالی که ذهن بسیاری از افراد را درگیر می کند، این است که، مینیاتوری چگونه می تواند هم در برابر اتصال کوتاه و هم در برابر اضافه بار حفاظت کند؟

جواب این سوال با مدار داخلی مینیاتوری، در ارتباط است. لذا با ما همراه باشید، تا در بخش ” نحوه ی عملکرد مینیاتوری” به این سوال پاسخ دهیم.

نحوه ی عملکرد کلید مینیاتوری

برای اینکه مینیاتوری اتصال کوتاه و اضافه بار را تشخیص دهد، دو مکانیزم متفاوت با نام های C Part و T Part دارند، که عملکرد آن ها به ترتیب، مغناطیسی و حرارتی است و می تواند در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار حفاظت کند.

حفاظت در برابر اضافه بار

مکانیزم حرارتی یا T Part

زمانی که بطور همزمان از تعدادی وسیله ی الکتریکی استفاده شود، اضافه بار اتفاق می افتد، زیرا همه ی لوازم به طور موازی به هم متصل هستند، چنین سناریویی منجر به اضافه بار می شود. در صورت اضافه بار، جریانی بیشتر از جریان نامی از MCB عبور می کند.

در این حالت، نوار فلزی موجود در بخش T Part، با گرم شدن زیاد، منحرف شده و قفل مکانیکی را آزاد می کند. با آزاد شدن قفل مکانیکی، مکانیزم اهرم عمل کرده و مینیاتوری را به مد off می برد. این گونه است که مینیاتوری در برابر اضافه بار حفاظت انجام می دهد

حفاظت در برابر اتصال کوتاه

مکانیزم مغناطیسی یا C Part

در صورت اتصال کوتاه، جریان در مدت زمان میلی ثانیه، تا هزار برابر جریان نامی، افزایش می­یابد. این موضوع باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی بسیار قوی در اطراف سیم پیچ های مغناطیسی می شود. در این حالت، مکانیزم قطع بخش C Part ، عمل کرده و باعث قطع مدار می گردد.

نحوه ی انتخاب کلید های مینیاتوری

کلید های مینیاتوری یا MCB ها، بر اساس ویژگی هایی که دارند، در انواع مختلفی دسته بندی می شوند. لذا هنگام خرید و انتخاب کلیدهای مینیاتوری، لازم است که در مورد آن ها اطلاعات مناسبی داشته باشیم و موارد زیر را در نظر بگیریم:

در نظر گرفتن تیپ مینیاتوری

همانطور که توضیح داده شد، کلیدهای مینیاتوری در ۵ تیپB ،C ،D که پرکاربردترین ها و K و Z که کم کاربردترین‌ها هستند، در دسترس می باشند. تیپ های K و Z کلیدهای بسیار حساسی بوده و در محافظت از دستگاه های حساس، بسیار سریع عمل می‌کنند.

مینیاتوری های تیپ B، بیشتر در کاربردهای مسکونی و برای روشنایی استفاده می‌شود. این نوع مینیاتوری ها، هنگامی که اضافه جریان لحظه ای، بین ۳ تا ۵ برابر جریان نامی باشد، جریان خروجی را قطع می کند.

مینیاتوری های تیپ C، بیشتر در کاربردها و مصارف صنعتی استفاده می شود و هنگامی که اضافه جریان لحظه ای، بین ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی باشد، جریان خروجی را قطع می کند.

مینیاتوری های تیپ D، بیشتر در کاربردهای خاص صنعتی و تجاری که جریان هجومی در آن ها بسیار زیاد می­باشد مانند ترانسفورماتورها، استفاده می شوند و هنگامی که اضافه جریان لحظه ای بین ۱۰ تا ۲۰ برابر جریان نامی باشد، جریان خروجی را قطع می کند.

مینیاتوری های تیپ K، هنگامی که اضافه جریان لحظه ای بین ۸ تا ۱۲ برابر جریان نامی باشد، جریان خروجی را قطع می‌کند. این نوع مینیاتوری ها برای بارهای القایی و موتوری با جریان هجومی بالا، مناسب می‌باشند. لازم به ذکر است که مینیاتوری های تیپ K، از مینیاتوری های تیپ D حساس تر و سریع تر هستند.

مینیاتوری های تیپ Z، هنگامی که اضافه جریان لحظه ای بین ۲ تا ۳ برابر جریان نامی باشد، جریان خروجی را قطع می کند. در سریع ترین زمان، جریان اضافه بار و اتصال کوتاه را قطع می کند. این نوع مینیاتوری ها از حساس ترین مینیاتوری ها بوده و در مدارات حساس استفاده می شود.